آمبولیزاسیون تومورهای مغزی
تودههای مغزی
تومورهای عروقی مغزی گروهی از تومورها یا ضایعات غیرطبیعی در مغز هستند که خونرسانی زیادی دارند یا از رگهای خونی منشأ میگیرند. این نوع تومورها به دلیل ارتباط شدید با عروق مغزی، ممکن است خطر خونریزی داشته باشند و در بسیاری از موارد، آمبولیزاسیون پیش از جراحی یا بهعنوان درمان اصلی استفاده میشود.
در ادامه برخی از مهمترین تومورهای عروقی مغز معرفی میشود:
✅ ۱. مننژیوما (Meningioma)
-
چیست؟ تومور معمولاً خوشخیم که از پردههای مغز (مننژ) منشأ میگیرد.
-
ویژگی عروقی: برخی انواع مننژیوما خونرسانی زیادی دارند.
-
نقش آمبولیزاسیون: معمولاً قبل از جراحی انجام میشود تا خونریزی حین عمل کاهش یابد.
✅ ۲. همانژیوما یا همانژیوبلاستوما (Hemangioblastoma)
-
چیست؟ تومور خوشخیم ولی بسیار عروقی، بیشتر در مخچه یا نخاع دیده میشود.
-
ارتباط با بیماریها: گاهی بخشی از بیماری فون هیپل لینداو (VHL) است.
-
نقش آمبولیزاسیون: قبل از جراحی برای کنترل خونریزی.
✅ ۳. AVM (ناهنجاری شریانیوریدی - Arteriovenous Malformation)
-
چیست؟ به هم ریختگی مادرزادی عروق که باعث ارتباط غیرطبیعی بین شریان و ورید میشود.
-
عوارض: خونریزی مغزی، تشنج، سردرد.
-
درمان: آمبولیزاسیون، جراحی، یا رادیوسرجری. گاهی آمبولیزاسیون بهتنهایی کافی است یا قبل از جراحی انجام میشود.
✅ ۴. AVF (فیستول شریانیوریدی - Arteriovenous Fistula)
-
چیست؟ ارتباط غیرطبیعی بین شریان و ورید که معمولاً اکتسابی است (مثلاً بعد از تروما یا جراحی).
-
علائم: سردرد، وزوز گوش، تشنج.
-
درمان: آمبولیزاسیون انتخاب اول است.
✅ ۵. تومورهای متاستاتیک عروقی
-
مثالها: متاستازهای ناشی از کارسینوم تیروئید، کلیه یا ملانوما که خونرسانی بالایی دارند.
-
نقش آمبولیزاسیون: پیش از جراحی یا برای کنترل خونریزی در تومورهای مقاوم به درمان.
آمبولیزاسیون تومورهای عروقی مغزی چیست؟
آمبولیزاسیون یک روش کمتهاجمی (minimally invasive) است که در آن داروی خاص یا مواد آمبولیزان از طریق یک کاتتر وارد رگ تغذیهکنندهی تومور میشود و آن را مسدود میکند. این کار باعث کاهش خونرسانی به توده میشود.
چرا آمبولیزاسیون انجام میشود؟

-
کاهش خونریزی حین جراحی:
-
در تومورهای پرعروق مانند مننژیوما یا همانژیوبلاستوما، خونریزی شدید هنگام عمل میتواند خطرناک باشد.
-
آمبولیزاسیون پیشازجراحی (Pre-operative Embolization) خونرسانی را کاهش میدهد و جراحی را ایمنتر میکند.
-
-
درمان کامل توده (در برخی موارد):
-
در برخی ضایعات مثل AVM یا AVF، آمبولیزاسیون بهتنهایی میتواند باعث درمان کامل شود.
-
گاهی اوقات نیاز به جراحی را برطرف میکند.
-
-
کاهش علائم بیمار:
-
با کاهش جریان خون در ضایعات، علائمی مثل سردرد، تشنج یا وزوز گوش کاهش مییابد.
-
-
کنترل خونریزی فعال:
-
در مواردی که تومور یا ضایعه دچار خونریزی فعال شده، آمبولیزاسیون میتواند فوراً آن را کنترل کند.
-
مواد مورد استفاده در آمبولیزاسیون:
-
ذرات PVA یا میکروسفرها: برای انسداد دائمی رگهای کوچک.
-
کوئیلز (Coils): برای بستن رگهای بزرگتر.
-
چسبهای بافتی (NBCA یا Onyx): برای آمبولیزاسیون مایع و دقیقتر، بهخصوص در AVM.
نکات مهم درباره آمبولیزاسیون تومورهای مغزی:
توده |
نوع آمبولیزاسیون |
هدف اصلی |
---|---|---|
مننژیوما |
پیش از جراحی |
کاهش خونریزی |
همانژیوبلاستوما |
پیش از جراحی |
کنترل خونریزی |
AVM |
درمانی یا کمکی |
بستن ناحیه ناهنجار |
AVF |
درمانی |
قطع ارتباط شریانیوریدی |
متاستازهای پرعروق |
پیش از جراحی یا تسکینی |
کنترل خونریزی یا کاهش حجم توده |
نقش تحقیقات در درمان توده های مغزی
درمان تومورهای مغزی نیازمند دقت بالا و بهرهگیری از فناوریهای پیشرفته است، چرا که این تودهها میتوانند عملکردهای حیاتی مغز را تحت تأثیر قرار دهند. مرکز تحقیقات رادیولوژی با تمرکز بر روشهای تصویربرداری دقیق و مداخلات غیرجراحی مانند آمبولیزاسیون، نقشی کلیدی در ارتقاء کیفیت درمانهای هدفمند ایفا میکند. این مرکز با انجام تحقیقات بالینی، توسعه تکنیکهای نوین و ایجاد بسترهای پژوهشی، زمینه را برای ارائه درمانهای مؤثرتر و ایمنتر فراهم کرده و پیوندی مؤثر بین علم و درمان بیماران مبتلا به تومورهای مغزی برقرار میسازد.