آمبولیزاسیون توده ریوی
✅تودههای ریوی و اهمیت تشخیص و درمان
ریهها از اندامهای حیاتی بدن هستند که نقش مهمی در تأمین اکسیژن و دفع دیاکسیدکربن ایفا میکنند. تودههای ریوی به مجموعهای از ضایعات خوشخیم و بدخیم اطلاق میشوند که میتوانند بر عملکرد طبیعی ریهها تأثیر بگذارند. این تودهها ممکن است منشأ اولیه (سرطان اولیه ریه) یا متاستاتیک (گسترش سرطان از سایر نقاط بدن) داشته باشند. برخی از این تودهها مانند همانژیومای ریوی یا کارسینومای ریوی میتوانند با خونریزی شدید همراه باشند که نیازمند مداخله درمانی فوری است.
روشهای درمانی تودههای ریوی
انتخاب روش درمانی برای تودههای ریوی به نوع ضایعه، اندازه، محل قرارگیری و وضعیت عمومی بیمار بستگی دارد. روشهای رایج شامل:
- مانیتورینگ و پیگیری دورهای: در تودههای کوچک و غیرتهاجمی، پزشک ممکن است فقط بیمار را تحت نظر بگیرد.
- درمان دارویی و شیمیدرمانی: برای تودههای بدخیم یا متاستاتیک، درمان دارویی از جمله شیمیدرمانی و ایمونوتراپی میتواند به کاهش اندازه توده و کنترل بیماری کمک کند.
- جراحی (Lobectomy/Pneumonectomy): برای ضایعاتی که قابل برداشت باشند، جراحی بهعنوان گزینهای مؤثر مورد استفاده قرار میگیرد.
- روشهای کمتهاجمی (Minimally Invasive Therapies): شامل رادیوفرکانسی (RFA)، کرایوابلیشن و آمبولیزاسیون شریانی ریوی که بهعنوان یک روش کارآمد برای کنترل خونریزی و کوچکسازی تودهها کاربرد دارد.
آمبولیزاسیون شریانی ریوی: یک روش نوین در مدیریت تودههای ریوی
آمبولیزاسیون شریانی ریوی (Pulmonary Artery Embolization - PAE) یک روش مداخلهای کمتهاجمی است که با هدف بستن عروق خونی تغذیهکننده تودههای ریوی انجام میشود. این روش عمدتاً در موارد زیر کاربرد دارد:
- هموپتیزی (Hemoptysis): سرفههای خونی ناشی از تودههای بدخیم یا ضایعات عروقی ریه.
- همانژیومای ریوی: تودههای عروقی غیرطبیعی که ممکن است منجر به خونریزی شوند.
- کارسینومای ریه و متاستازهای ریوی: در برخی موارد برای کاهش جریان خونرسانی به توده و جلوگیری از پیشرفت آن استفاده میشود.
- آنوریسمهای شریانی ریوی: که میتواند منجر به پارگی و خونریزی شدید شود.
مراحل انجام آمبولیزاسیون شریانی ریوی
- دسترسی عروقی: پزشک از طریق یک کاتتر نازک که معمولاً از شریان فمورال (کشاله ران) یا رادیال (مچ دست) وارد بدن میشود، به سمت عروق ریوی هدایت میکند.
- آنژیوگرافی و شناسایی عروق تغذیهکننده توده: با استفاده از ماده حاجب و تصویربرداری دیجیتالی، پزشک عروق مرتبط با توده را شناسایی میکند.
- انسداد عروق تغذیهکننده توده: مواد آمبولیک (مانند ذرات پلیوینیل الکل (PVA)، کویلها یا میکروسفرها) در عروق تزریق شده و جریان خون به سمت توده کاهش مییابد.
- پایان پروسیجر و پایش بیمار: پس از تأیید موفقیتآمیز بودن آمبولیزاسیون، بیمار برای مدتی تحت نظر قرار گرفته و سپس مرخص میشود.

مزایای آمبولیزاسیون تودههای ریوی
✔ روشی کمتهاجمی و ایمن: بدون نیاز به جراحی باز، که خطرات و عوارض مرتبط با جراحی را کاهش میدهد.
✔ کنترل مؤثر خونریزی ریوی: برای بیماران مبتلا به هموپتیزی شدید، این روش میتواند نجاتدهنده باشد.
✔ کاهش اندازه و رشد تودههای عروقی: با کاهش خونرسانی، رشد تودههای عروقی و بدخیم محدود میشود.
✔ بهبود کیفیت زندگی بیماران سرطانی: در بیماران با متاستازهای ریوی، میتواند علائم را کاهش داده و شرایط عمومی بیمار را بهبود بخشد.
✔ امکان انجام مکرر در صورت نیاز: اگر مجدداً خونریزی رخ دهد یا توده رشد کند، امکان تکرار پروسیجر وجود دارد.
نتیجهگیری
آمبولیزاسیون شریانی ریوی یک روش درمانی مؤثر و کمتهاجمی برای مدیریت خونریزیهای ریوی و کاهش عوارض تودههای عروقی و بدخیم ریه است. این تکنیک، که توسط متخصصان رادیولوژی مداخلهای انجام میشود، نقش مهمی در کنترل بیماریهای ریوی پیشرفته و بهبود کیفیت زندگی بیماران ایفا میکند.
نقش تحقیقات در درمان توده های ریوی
درمان تودههای ریوی، بهویژه در موارد خونریزیدهنده یا متاستاتیک، نیازمند دقت بالا و پاسخ سریع است. مرکز تحقیقات رادیولوژی با تمرکز بر روشهای تصویربرداری پیشرفته و آمبولیزاسیون انتخابی، مسیر درمان کمتهاجمی و مؤثری را برای بیماران فراهم میسازد. این مرکز با انجام مطالعات بالینی، به تدوین پروتکلهای نوین برای مدیریت بهینه این تودهها کمک کرده است.