کموامبولیزاسیون: رویکردی هدفمند برای درمان سرطان کبد

✅ آشنایی با تومورهای اولیه و ثانویه کبد

توده‌های کبدی به دو دسته اصلی اولیه (Primary) و ثانویه (Secondary یا متاستاتیک) تقسیم می‌شوند:

• تومورهای اولیه کبدی: این تومورها مستقیماً از سلول‌های خود کبد منشأ می‌گیرند. کارسینوم هپاتوسلولار (HCC) شایع‌ترین نوع سرطان اولیه کبد است که اغلب در بیماران مبتلا به سیروز کبدی یا هپاتیت‌های ویروسی مشاهده می‌شود.
• تومورهای ثانویه (متاستاتیک) کبدی: این تومورها از سایر نقاط بدن مانند روده بزرگ، سینه، ریه یا پانکراس به کبد گسترش می‌یابند. از آنجا که کبد یک اندام با خون‌رسانی بالا است، محل رایجی برای متاستازهای سرطانی محسوب می‌شود.
•  

✅روش‌های درمانی توده‌های کبدی

درمان توده‌های کبدی به عواملی مانند نوع تومور (اولیه یا متاستاتیک)، اندازه، تعداد توده‌ها، وضعیت کلی بیمار و مرحله بیماری بستگی دارد. روش‌های درمانی رایج شامل موارد زیر هستند:

1. جراحی (رزکسیون کبدی یا پیوند کبد)

   • رزکسیون کبدی: در مواردی که تومور در مراحل اولیه و قابل جراحی باشد، بخش سرطانی کبد برداشته می‌شود.
   • پیوند کبد: برای برخی بیماران با کارسینوم هپاتوسلولار (HCC) که شرایط خاصی دارند، پیوند کبد می‌تواند یک گزینه درمانی قطعی باشد.
   •  

2. درمان‌های موضعی (Locoregional Therapy)
   این روش‌ها مستقیماً روی تومور تأثیر می‌گذارند و شامل موارد زیر هستند:

   • شیمی‌امبولیزاسیون (Chemoembolization – TACE): ترکیبی از شیمی‌درمانی و مسدودسازی عروق تومور برای کاهش رشد آن.
   • رادیوفرکوئنسی (RFA - Radiofrequency Ablation): از امواج رادیویی برای تخریب سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود، مخصوصاً برای تومورهای کوچک.
   • مایکروویو ابلیشن (MWA - Microwave Ablation): مشابه RFA اما با استفاده از انرژی مایکروویو برای از بین بردن تومور.
   • پرتودرمانی داخلی (Y-90 Radioembolization): تزریق ذرات رادیواکتیو برای نابود کردن تومور.
   •  

3. شیمی‌درمانی و درمان‌های سیستمیک

   • شیمی‌درمانی معمولی (Systemic Chemotherapy): استفاده از داروهای شیمی‌درمانی که از طریق جریان خون به کل بدن می‌رسند.
   • ایمونوتراپی: تقویت سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سلول‌های سرطانی.
   • درمان‌های هدفمند (Targeted Therapy): داروهایی مانند سورافنیب که مسیرهای رشد سلولی را مسدود می‌کنند.
   •  

کموامبولیزاسیون چیست؟

• کموامبولیزاسیون (Chemoembolization) یک روش کم‌تهاجمی برای درمان سرطان کبد است که شامل ترکیب شیمی‌درمانی و امبولیزاسیون می‌شود. در این روش، داروهای شیمی‌درمانی مستقیماً به داخل عروق تغذیه‌کننده تومور تزریق شده و سپس با استفاده از مواد امبولیزان، جریان خون‌رسانی به تومور مسدود می‌شود. این تکنیک باعث افزایش تأثیر داروها بر روی توده سرطانی و کاهش عوارض جانبی بر سایر اندام‌های بدن می‌شود.

چرا از کموامبولیزاسیون استفاده می‌شود؟

این روش درمانی معمولاً برای موارد زیر به کار می‌رود:

• درمان تومورهای اولیه کبدی (مانند HCC) در بیمارانی که جراحی امکان‌پذیر نیست.
• کنترل و کاهش رشد تومورهای متاستاتیک که به کبد گسترش یافته‌اند.
•  

 مزایای کموامبولیزاسیون

✅ تمرکز بالای داروهای شیمی‌درمانی روی تومور بدون آسیب رساندن به بافت‌های سالم.
✅ کاهش عوارض سیستمیک شیمی‌درمانی به دلیل عدم انتشار گسترده دارو در بدن.
✅ امکان تکرار درمان در صورت نیاز.
✅ بهبود کیفیت زندگی بیماران و افزایش طول عمر.

مراحل انجام کموامبولیزاسیون

• آماده‌سازی: بیمار قبل از انجام عمل باید ناشتا باشد و بی‌حسی موضعی دریافت کند.
• وارد کردن کاتتر: یک لوله نازک (کاتتر) از طریق کشاله ران وارد شریان کبدی می‌شود.
• تزریق دارو و مواد امبولیزان: داروهای شیمی‌درمانی و مواد مسدودکننده عروق به داخل تومور تزریق می‌شوند.
• پایان فرایند: بیمار برای چند ساعت تحت نظر قرار می‌گیرد تا از بروز عوارض احتمالی جلوگیری شود.

 عوارض احتمالی شیمی‌امبولیزاسیون

 درد در ناحیه کشاله ران
 درد خفیف شکمی
حالت تهوع و استفراغ
تب خفیف
 تغییر رنگ ادرار
اغلب این عوارض موقتی هستند و با دارو قابل کنترل می‌باشند.

مراقبت‌های پس از درمان

✔ استراحت کافی
✔ مصرف داروهای تجویز شده
✔ مراجعات منظم به پزشک برای بررسی نتایج درمان

✅ مزایای آمبولیزاسیون

• روش کم‌تهاجمی و بدون نیاز به برش جراحی
• مدت بستری کوتاه‌تر نسبت به جراحی باز
• کاهش خطر خونریزی و سکته
•  

مراقبت‌های پس از آمبولیزاسیون

بیمار معمولاً ۶ تا ۸ ساعت پس از پروسیجر باید در بستر بماند و می‌تواند پس از ۲۴ ساعت به فعالیت‌های عادی بازگردد.

جمع‌بندی

کموامبولیزاسیون یک روش مؤثر و هدفمند برای درمان تومورهای کبدی است که در بیمارانی که امکان جراحی ندارند، نقش مهمی در کنترل بیماری ایفا می‌کند. با رعایت توصیه‌های پزشکی و مراقبت‌های مناسب، می‌توان تأثیر این درمان را افزایش داد و کیفیت زندگی بیمار را بهبود بخشید.

مقایسه شیمی‌درمانی معمولی و کموامبولیزاسیون